Đối với Cờ vua, khai cuộc (opening) là giai đoạn đầu tiên của một ván cờ và là lúc cả hai bên triển khai quân và bắt đầu trận đấu. Nếu triển khai quân tốt trong giai đoạn này thì sẽ mang lại lợi thế về sau. Đó là lý do vì sao bạn nên làm quen với những cách khai cuộc khác nhau của một ván cờ. Tuy nhiên, với sự phát triển của cờ vua, rất nhiều loại khai cuộc được nghiên cứu công phu và được các kỳ thủ sử dụng như là thế mạnh của mình.
Từ thế kỷ 15, người ta đã nghiên cứu một loạt các chiến thuật khai cuộc như: khai cuộc Tây Ban Nha, khai cuộc Sicilian, Khai cuộc Ý, Scotland, Scandinavi, Pháp, .. Nếu bạn là người mới chơi thì tốt nhất nên tìm hiểu một số ý tưởng khai cuộc, và hiểu ý nghĩa, mục đích của từng nước đi, thay vì học thuộc. Nếu bạn là người mới chơi cờ vua và học cờ vua, thì lời khuyên là nên tìm hiểu về khai cuộc mở hoặc nửa mở, vừa dễ chơi, cũng như dễ dàng trong việc vận chuyển quân. Sau khi đã thành thục và trình độ cờ khá lên, các bạn có thể nghiên cứu về khai cuộc đóng.
Khi nào được xem là kết thúc giai đoạn khai cuộc:
Một số lưu ý trong khai cuộc:
- Tận dụng tối đa để ưu tiên cơ hội phát triển quân nhẹ (Tượng và Mã) hướng về trung tâm
- Không di chuyển 1 quân quá nhiều lần
- Di chuyển các quân cờ không làm cản trở các quân lẫn nhau
- Không đi Tốt ở 2 biên lên quá cao
- An toàn vua càng sớm càng tốt
- Tránh đi Mã ra 2 biên
- Không nên phát triển Hậu quá sớm
- Hạn chế các nước đi của quân Tốt (nếu không thực sự cần thiết)
- Khi Vua đã nhập thành, cân nhắc thật kỹ nếu muốn di chuyển Tốt trước khu vực nhập thành lên cao (2 nước)
Kế hoạch hành động chính sau khi khai cuộc là triển khai quân càng nhịp nhàng, càng nhanh càng tốt và cùng lúc đó gây khó khăn cho đối thủ trong việc triển khai quân. Phát triển Tượng và Mã đều ở cả 2 bên.
